ادله‌ی اثبات دعوا ؛ اقرار

هر کس که مدعی حقی باشد، باید آن را اثبات کند و مدعی علیه ( کسی‌که دعوا به طرفیت او اقامه شده است) هر گاه در مقام دفاع، مدعی امری شود که محتاج به دلیل باشد، اثبات امر بر عهده‌ی او است.
 بر طبق قانون مدنی، دلائل اثبات دعوی از قرار ذیل است:

1- اقرار؛
2-اسناد کتبی؛
3- شهادت؛
4- امارات؛
5- قسم.

*** اقرار
اقرار عبارتست از اخبار به حقی برای غیر بر ضرر خود و واقع می‌شود به هر لفظی که بر آن دلالت کند.
اشاره‌ی شخص لال که صریحا حاکی از اقرار باشد، صحیح است.
- اقرارکننده باید بالغ ،عاقل ، قاصد و مختار باشد، بنابراین اقرار صغیر و مجنون در حال دیوانگی و غیر قاصد و مکره موثر نیست، هم‌چنین اقرار سفیه در امور مالی موثر نیست، اقرار مفلس و ورشکسته نسبت به اموال خود بر ضرر دیان نیز نافذ نیست.
- اقرار مدعی افلاس و ورشکستگی در امور راجعه به اموال خود به ملاحظه‌ی حفظ حقوق دیگران، منشاء اثر نمی‌شود تا افلاس آن مشخص شود.
- در مقرله (کسی‌که اقرار به نفع او تمام می‌شود) اهلیت شرط نیست لیکن بر حسب قانون باید بتواند دارای آنچه که به نفع او اقرار شده است، بشود.
- اقرار معلق موثر نیست.

-اقرار به امری که عقلا یا عادتا ممکن نباشد و یا بر حسب قانون صحیح نیست، اثری ندارد.
- اقرار برای حمل در صورتی موثر است که زنده متولد شود.
- مقرله اگر به کلی مجهول باشد اقرار اثری ندارد و اگر فی‌الجمله معلوم باشد مثل اقرار برای یکی از دونفر معین، صحیح است.
- در صحت اقرار تصدیق مقرله شرط نیست لیکن اگر مفاد اقرار را تکذیب کند اقرار مزبور در حق او اثری نخواهد داشت.
- اقرار به نسب در صورتی صحیح است که اولا تحقق نسب بر حسب عادت و قانون ممکن باشد؛ ثانیا کسی که به نسب او اقرار شده تصدیق کند مگر در مورد صغیری که اقرار بر فرزندی او شده به شرط آنکه منازعی در بین نباشد.

- اختلاف مقر و مقرله در سبب اقرار مانع صحت اقرار نیست.

*** در آثار اقرار
- هر کس اقرار به حقی برای غیر کند ملزم به اقرار خود خواهد بود.
- اگر کذب اقرار نزد حاکم ثابت شود، آن اقرار اثری نخواهد داشت.
- انکار بعد از اقرار پذیرفته نیست لیکن اگر مقر ادعا کند اقرار او فاسد یا مبنی بر اشتباه یا غلط بوده، شنیده می‌شود و همچنین است در صورتی که برای اقرار خود، عذری ذکر کند که قابل قبول باشد؛ مثل اینکه بگوید اقرار به گرفتن وجه در مقابل سند یا حواله بوده که وصول نشده لیکن دعاوی مذکوره مادامی که اثبات نشده مضر به اقرار نیست.
- اقرار هر کس فقط نسبت به خود آن شخص و قائم مقام او نافذ است و در حق دیگری نافذ نیست مگر در موردی که قانون آن را ملزم قرار داده باشد.
- اقرار شفاهی واقع در خارج از محکمه را در صورتی می‌توان به شهادت شهود اثبات کرد که اصل دعوی به شهادت شهود قابل اثبات باشد و یا ادله و قرائنی بر وقوع اقرار موجود باشد.

- اقرار کتبی در حکم اقرار شفاهی است.
- قید دین در دفتر تجارت به منزله‌ی اقرار کتبی است.
- اگر موضوع اقرار در محکمه مقید به قید یا وصفی باشد مقرله نمی‌تواند آن را تجزیه کرده، از قسمتی از آن که به نفع او است بر ضرر مقر استفاده نماید و از جزء دیگر آن صرف‌نظر کند.